Miejsce tradycji. Refleksja autobiograficzna Wilhelminy Zyndram-Kościałkowskiej
Article Sidebar
Main Article Content
Abstrakt
The paper is an attempt at showing - through the prism of autobiographical reflection - the location of tradition, as understood by Wilhelmina Zyndram-Kościałkowska (1844-1926), a translator, writer and literary critic. The notion of location is understood by the author as a particular, restricted, time-spatial reservoir of meanings, perceived in a broader perspective, that is as a component of a larger whole. The location of tradition is a segment and stage concerning a problem residuum of meanings in culture and history, as well as in the history of thought, which has been located in the space of individual biography of Kościałkowska, constructed with an old hand of the writer and placed as a component of diagnoses in her contemporaneity. The research material includes manuscripts (notebooks with memories and other types of autobiographical archives), deposited in the Lithuanian State Historical Archives in Vilnius (Lietuvos Valstybės Istorijos Archyvas). The author shows various ways of conducting dialogue by the critic with the old tradition (history, politics, culture, portraits of people, literature, art, family history) and the meaning of the location of tradition in the process of recording oneself and one’s contemporaneity by Kościałkowska.
Downloads
Article Details
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
POLITYKA PRAW AUTORSKICH
Wydawca „Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Historicolitteraria” jest upoważniony do korzystania oraz do rozpowszechniana wszystkich opublikowanych w czasopiśmie materiałów na podstawie umowy licencji niewyłącznej, zawartej uprzednio na czas nieoznaczony każdorazowo z autorem/ką konkretnego utworu na określonych w tamtejszej umowie polach eksploatacji.
POLITYKA OTWARTEGO DOSTĘPU
„Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Historicolitteraria” to czasopismo o otwartym dostępie, a cała jego zawartość jest dostępna bezpłatnie dla użytkowników i instytucji na zasadach licencji niewyłącznej CreativeCommons (CC BY-NC-ND 4.0). Użytkownicy/ki mogą czytać, pobierać, wykonywać kopie, rozpowszechniać, drukować, wyszukiwać lub linkować do pełnych tekstów artykułów w tym czasopiśmie bez uprzedniej zgody wydawcy lub autora/ki pod warunkiem podania źródła dostępu i autorstwa danej publikacji. Jest to zgodne z definicją otwartego dostępu BOAI (http://www.soros.org/openaccess).
Bibliografia
Beauvoir S. de, Starość, przeł. Z. Styszyńska, Warszawa 2011.
Biasi P.M. de, Genetyka tekstów, przeł. F. Kwiatek i M. Prussak, Warszawa 2015.
Bobrowska B., Konopnicka na szlakach romantyków, Warszawa 1997.
Borkowska G., Cudzoziemki. Studia o polskiej prozie kobiecej, Warszawa 1996.
Brach-Czaina J., Szczeliny istnienia, Warszawa 2018.
Brumer W., Tradycja i styl w teatrze. Pisma krytyczno-teatralne, przedmowa, wybór tekstów i komentarz E. Udalska, Warszawa 1986.
Budrewicz T., Konopnicka. Szkice historycznoliterackie, Kraków 2000.
Budrewicz T., W szkole Elizy Orzeszkowej (Wilhelmina Kościałkowska i Ostoja), [w:] Wzajemne oddziaływanie literatur i języków (na przykładzie białorusko-polsko-rosyjskich związków), red. S. Musijenko, Grodno 1995, s. 36-46.
Burzyńska A.R., Zapisywanie, wywoływanie i wymazywanie „Woyzecka”, [w:] Archiwa i bruliony pisarzy. Odkrywanie, red. M. Prussak, P. Bem i Ł. Cybulski, Warszawa 2017, s. 67-80.
Czermińska M., Trójkąt autobiograficzny. Świadectwo, wyznanie i wyzwanie, Kraków 1998.
Domańska E., Historia egzystencjalna. Krytyczne studium narratywizmu i humanistyki zaangażowanej, Warszawa 2012.
Eco U., Szaleństwo katalogowania, przeł. T. Kwiecień, Poznań 2009.
Frydryczak B., Świat jako kolekcja. Próba analizy estetycznej natury nowoczesności, Poznań 2002.
Kubis B., Polska literatura dokumentu osobistego, jej funkcja polityczna i patriotyczna w okresie zaborów, [w:] Polityka historyczna w literaturze polskiej, red. K. Stępnik i M. Piechota, Lublin 2011, s. 101-118.
Lejeune Ph., Koronka. Dziennik jako seria datowanych śladów, przeł. M. i P. Rodakowie, „Pamiętnik Literacki” 2006, z. 4, s. 17-28.
Maternicki J., Materiały autobiograficzne. Ich funkcja poznawcza i dydaktyczna, „Wiadomości Historyczne” 1989, nr 1, s. 27-39.
Mitosek Z., Od dzieła do rękopisu. O francuskiej krytyce genetycznej, „Pamiętnik Literacki” 1990, z. 4, s. 393-403.
Osiński D.M., Aleksander Świętochowski w poszukiwaniu formy. Biografia myśli, Warszawa 2011.
Osiński D.M., Jej Miriam. Wilhelminy Zyndram-Kościałkowskiej refleksja nad koncepcją sztuki i kultury Zenona Przesmyckiego, „Przegląd Humanistyczny” 2017, nr 4 (459), s. 125-138.
Osiński D.M., Materia biografii jako pamięć kultury. Wilhelmina Zyndram-Kościałkowska o Elizie Orzeszkowej - próba rekonstrukcji archiwalnej, [w:] Eliza Orzeszkowa. Pamięć kultury. Studia i głosy, red. J. Ławski i S. Musijenko, Białystok - Grodno 2019, s. 439-472.
Osiński D.M., Polityka na starość. Autobiograficzne ślady Wilhelminy Zyndram-Kościałkowskiej - paralele, [w:] Literatura i polityka, red. E. Pawlak-Hejno, Lublin 2020 (w druku).
Osiński D.M., Wilhelminy Zyndram-Kościałkowskiej próby oceny dramatu i teatru, [w:] Polska krytyka teatralna XIX wieku - postaci i zjawiska, red. M. Gabryś-Sławińska, Lublin 2017, s. 39-73.
Pomian K., Zbieracze i osobliwości. Paryż-Wenecja XVI-XVIII wiek, przeł. A. Pieńkos, Warszawa 1996.
Przybyszewska A., „Przerażasz mnie biała karto”. Rękopisy i autografy w spuściźnie literackiej Wincentego Różańskiego, [w:] Archiwa i bruliony pisarzy. Odkrywanie, red. M. Prussak, P. Bem i Ł. Cybulski, Warszawa 2017, s. 279-298.
Ripa C., Ikonologia, przeł. I. Kania, Kraków 1998.
Rodak P., Między zapisem a literaturą. Dziennik polskiego pisarza w XX wieku (Żeromski, Nałkowska, Dąbrowska, Gombrowicz, Herling-Grudziński), Warszawa 2011.
Rodak P., Rzeczy pisane, rzeczy napisane. O materialności praktyk piśmiennych, [w:] Literatura i „faktury” historii XX (i XXI) wieku, red. A. Molisak, J. Wierzejska, T. Wójcik i A. Zieniewicz, współpraca M. Czemarmazowicz i P. Urbańska, Warszawa 2014, s. 31-49.
Rodak P., Rzeczy w kontekście pisania. O materialności dzienników osobistych, [w:] Rzeczy i ludzie. Humanistyka wobec materialności, red. J. Kowalewski, W. Piasek i M. Śliwa, Olsztyn 2008, s. 335-360.
Rosiek S., Archiwum „pisarza bez archiwum”. Rękopisy Brunona Schulza, [w:] Archiwa i bruliony pisarzy. Odkrywanie, red. M. Prussak, P. Bem i Ł. Cybulski, Warszawa 2017, s. 299-320.
Siwicka D., Kolekcja wobec nikczemności świata, [w:] Zdziwienia Kraszewskim, red. M. Zielińska, Wrocław 1990, s. 131-138.
Starobinski J., Styl autobiografii, [w:] Autobiografia, red. M. Czermińska, Gdańsk 2009, s. 83-97.
Starość. Wybór materiałów z VII Konferencji Pracowników Naukowych i Studentów Instytutu Nauk o Literaturze Polskiej UŚ, red. A. Nawarecki i A. Dziadek, Katowice 1995.
Starość i osobowość, red. K. Obuchowski, Bydgoszcz 2002.
Starość i starzenie się jako doświadczenie jednostek i zbiorowości ludzkich, red. J.T. Kowaleski i P. Suchalski, Łódź 2006.
Szacki J., Tradycja, Warszawa 2011.
Świętochowski A., Listy, oprac. B. Olszak i J. Wałaszyk, wstęp D.M. Osiński, Ciechanów 2019.
Troszyński M., Rękopis 4D, „Teksty Drugie” 2014, z. 3.
Wyka M., Co zawiera archiwum Kazimierza Wyki?, [w:] Archiwa i bruliony pisarzy. Odkrywanie, red. M. Prussak, P. Bem i Ł. Cybulski, Warszawa 2017, s. 271-278.
Wyka M., Historie paralelne, archiwa i listy jako założycielska przestrzeń nowej literatury faktu, [w:] Literatura i „faktury” historii XX (i XXI) wieku, red. A. Molisak, J. Wierzejska, T. Wójcik i A. Zieniewicz, współpraca M. Czemarmazowicz i P. Urbańska, Warszawa 2014, s. 19-30.
Ziątek Z., Wiek dokumentu. Inspiracje dokumentarne w polskiej prozie współczesnej, Warszawa 1999.