„Nie burza to była, ale dziejowy HURAGAN” – wokół powieści Wacława Gąsiorowskiego
Article Sidebar
Main Article Content
Abstrakt
The paper is devoted to the first and at the same time the most famous novel by Wacław Gąsiorowski – Huragan (Hurricane, 1901), which began the “Napoleonic Trilogy”. In the introduction, its origins and the history of reception have been presented, followed by: a literary image of the Napoleonic era and the world of heroes, with a particular emphasis on the figure of Joanna Żubrowa – a sergeant in the army of the Duchy of Warsaw, the first woman to be decorated with the Virtuti Militari Order. The patron and master of Gąsiorowski, who often referred to the model of a “cloak and sword novel”, was Henryk Sienkiewicz. However, Huragan, which can be situated between Trylogia and Popioły, also demonstrates Young Poland origins.
Downloads
Article Details
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
POLITYKA PRAW AUTORSKICH
Wydawca „Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Historicolitteraria” jest upoważniony do korzystania oraz do rozpowszechniana wszystkich opublikowanych w czasopiśmie materiałów na podstawie umowy licencji niewyłącznej, zawartej uprzednio na czas nieoznaczony każdorazowo z autorem/ką konkretnego utworu na określonych w tamtejszej umowie polach eksploatacji.
POLITYKA OTWARTEGO DOSTĘPU
„Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Historicolitteraria” to czasopismo o otwartym dostępie, a cała jego zawartość jest dostępna bezpłatnie dla użytkowników i instytucji na zasadach licencji niewyłącznej CreativeCommons (CC BY-NC-ND 4.0). Użytkownicy/ki mogą czytać, pobierać, wykonywać kopie, rozpowszechniać, drukować, wyszukiwać lub linkować do pełnych tekstów artykułów w tym czasopiśmie bez uprzedniej zgody wydawcy lub autora/ki pod warunkiem podania źródła dostępu i autorstwa danej publikacji. Jest to zgodne z definicją otwartego dostępu BOAI (http://www.soros.org/openaccess).
Bibliografia
Bujnicki T., Polska powieść historyczna XIX wieku, Wrocław 1990.
Chomiuk A., Historia ad usum Delphini. Dwie opowieści o roku 1809 Wacława Gąsiorowskiego, [w:] Rok 1809 w literaturze i sztuce, red. B. Czwórnóg‑Jadczak, M. Chachaj, Lublin 2011, s. 151–163.
Dębicki Z., Kult Napoleona w Polsce, „Tygodnik Ilustrowany” 1921, nr 18, s. 276–277.
Dębicki Z., Powieści Wacława Gąsiorowskiego, „Kurier Warszawski” 1928, nr 45, s. 4.
Gąsiorowski W., Huragan, t. 1–3, Warszawa 1985.
Gołębiowska‑Fijałkowska B., Powieści historyczne Wacława Gąsiorowskiego, niepublikowana praca doktorska, napisana pod kierunkiem prof. Z. Skwarczyńskiego na Wydziale Filologicznym Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 1974.
Grochulska B., Księstwo Warszawskie, Warszawa 1966.
Kowalczyk M.E., Sierżant w spódnicy. Historia życia i służby wojskowej Joanny Żubrowej (1782–1852), Łomianki 2016.
Krzyżostaniak M., Od Somosierry do Saragossy. Pamiętnikarskie i literackie świadectwa udziału Polaków w hiszpańskiej wojnie o niepodległość, Wrocław 2019.
Nieuważny A., My z Napoleonem, Wrocław 1999.
Leśniewski S., Napoleoński amok Polaków, Kraków 2019.
Łysiak W., Wokół „Huraganu”, [wstęp do:] W. Gąsiorowski, Huragan, t. 1, Warszawa 1985.
O roku ów… Epoka napoleońska w polskiej historiografii, literaturze, sztuce i tradycji, oprac. M.M. Drozdowski, H. Szwankowska, Warszawa 2003.
Paluszewski J., Literacka legenda księcia Józefa Poniatowskiego, Pruszków 2006.
Rok 1809 w literaturze i sztuce, red. B. Czwórnóg‑Jadczak, M. Chachaj, Lublin 2011.
Sadlik M., „Chciwiec nowych wrażeń” – Wacław Gąsiorowski nieznany, Kraków 2022.
Skotnicka G., Barwy przeszłości. O powieściach historycznych dla dzieci i młodzieży 1939–1989, Gdańsk 2008.
Skotnicka G., Dzieje piórem malowane. O powieściach historycznych dla dzieci i młodzieży z okresu Młodej Polski i dwudziestolecia międzywojennego, Gdańsk 1987.
Świątek M., „Był aniołem i mocą” – literacki portret generała José Palafoxa w „Huraganie” Wacława Gąsiorowskiego, „Eslavística Complutense” 2008, vol. 8, s. 7–14.
Wąsacz A., „Geniusz Napoleona” i sprawa polska w twórczości Żeromskiego, [w:] Żeromski. Piękno i wolność. Studia, red. A. Janicka, I.E. Rusek, G. Czerwiński, Białystok–Raperswil 2014–2025, s. 315–341.
Woźniakowski K., Polska proza historyczna w kulturze literackiej lat 1939–1945, [w:] Powieść historyczna dawniej i dziś, red. R. Stachura, T. Budrewicz, B. Faron, współpr. K. Gajda, Kraków 2007, s. 448-463.
Zahorski A., Z dziejów legendy napoleońskiej w Polsce, Warszawa 1971.
Zamoyski A., Napoleon. Człowiek i mit, tłum. M. Ronikier, Kraków 2019.